ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ

Αλέξανδρος Καραθεοδωρή

Ο Αλέξανδρος  Καραθεοδωρή Πασάς (Κωνσταντινούπολη, 1833 – 1906), ήταν ο πρωτότοκος γιός του γενάρχη Στεφάνου Καραθεοδωρή.  Η  διδακτορική του διατριβή από την Νομική Σχολή των Παρισίων «Περί του λάθους σε αστικές υποθέσεις σύμφωνα με το Ρωμαϊκό Δίκαιο και τον Ναπολεόντειο Κώδικα» λόγω του ενδιαφέροντος του θέματος ανατυπώνεται ακόμα και σήμερα. Με την επιστροφή του στην Κωνσταντινούπολη ανέλαβε μια σειρά πολιτικών και διπλωματικών αξιωμάτων.  Διετέλεσε Πρέσβης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Ρώμη (1874-1876), Υφυπουργός Εξωτερικών (1876-1878) και το 1878, Υπουργός Δημοσίων Έργων. Τον Ιούνιο του ιδίου έτους,  ο Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίντ Β’ τον διόρισε επικεφαλής της Οθωμανικής αντιπροσωπίας στο Συνέδριο του Βερολίνου που κατέληξε σε αναθεώρηση της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου. Ο Αλέξανδρος, με πειστικότητα και βαθιά γνώση των ζητημάτων, παρουσιάζει την πραγματική πολυεθνική κατάσταση στα Βαλκάνια. Τελικά, με τη Συνθήκη του Βερολίνου εμποδίζεται η δημιουργία ενός μεγάλου βουλγαρικού κράτους, ενώ ανοίγει ο δρόμος για την προσάρτηση της Θεσσαλίας και τμήματος της Άρτας στο μικρό ελληνικό κράτος το 1881. Αμέσως κατόπιν μεταβαίνει στην Βιέννη όπου διαπραγματεύται με τον κόμη Γκιούλα Αντράσυ το θέμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Όταν ο Αλέξανδρος επέστρεψε στην Τουρκία, διορίστηκε Γενικός Κυβερνήτης της Κρήτης προκειμένου να αμβλύνει την αυξανόμενη ένταση μεταξύ των Χριστιανών και Μουσουλμάνων κατοίκων του νησιού που είχε πλέον λάβει διαστάσεις εμφυλίου πολέμου. Εν συνεχεία διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1878-1879).  Υπήρξε ο μόνος Έλληνας που κατέλαβε το υψηλό αυτό αξίωμα.  Το 1885 διορίζεται Ηγεμών της αυτόνομης Σάμου, όπου παραμένει επί μία σχεδόν δεκαετία, προσφέροντας ιδιαίτερα σημαντικό έργο. Όπως και ο πατέρας του, ο Αλέξανδρος ήταν πολύγλωσσος και ευφραδής σε δεκαπέντε ξένες γλώσσες. Εκτός της πολιτικής του καριέρας και της ενασχόλησής του με την ιστορία,  μετέφρασε από την Αραβική στην Αγγλική την Πραγματεία Περί Τετραπλεύρου που αποδίδεται στον Nassiruddin-El-Tussin. Το έργο αυτό του Πέρση Αστρονόμου του 13ου αιώνα συνιστά ορόσημο στην μαθηματική επιστήμη.  Συνέγραψε επίσης ερευνητικές εργασίες και ακαδημαϊκά δοκίμια για την Μετεωρολογία του Αριστοτέλη, τα Ομηρικά Έπη καθώς και σειρά μαθηματικών διατριβών.

Το 1895 ο Αλέξανδρος διορίστηκε Κυβερνήτης Κρήτης για δεύτερη φορά. Την περίοδο αυτή τον επισκέφθηκε στην Κρήτη ο 22χρόνος ανιψιός του Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή μετέπειτα γαμπρός του, τον οποίο ενθάρρυνε να γίνει ερευνητής στην μαθηματική επιστήμη με αποτέλεσμα να διακριθεί αργότερα ως ένας από τους πλέον εξέχοντες μαθηματικούς του 20ου αιώνα. Κατά την παραμονή του στην Κρήτη ο Κωνσταντίνος γνώρισε τον Ελευθέριο Βενιζέλο με τον οποίο τον συνέδεσε βαθιά φιλία. Καθώς όμως ο Αλέξανδρος απέτυχε και πάλι να επιβάλει την τάξη, παραιτήθηκε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και διορίστηκε Πρώτος Μεταφραστής του Σουλτάνου. Το  Το 1901, ο Αλέξανδρος παρέστη στην κηδεία της Βασίλισσας Βικτωρίας ως μέλος της Οθωμανικής αντιπροσωπείας. Η κηδεία του, το 1906 στην Κωνσταντινούπολη, διεξήχθη χοροστατούντος του Πατριάρχη και σύσσωμης της Ιεράς Συνόδου.  Σύμφωνα με ορισμένους, με τον θάνατο του έληξε η μακρά Φαναριώτικη παράδοση που είχαν εγκαθιδρύσει οι πρόγονοί του Μαυροκορδάτοι και Μουρούζη. Ο Αλέξανδρος νυμφεύτηκε το  1869 την Κασσάνδρα Μουσούρου, θυγατέρα του Παύλου Μουσούρου και της Αννας Γιαλούση και απέκτησε επτά τέκνα.

Εκθέματα Αλεξάνρου Καραθεοδωρή Πασά
Κεντημένος θυρεός Ηγεμονίας Σάμου
Το Συνέδριο του Βερολίνου
Φιρμάνι διορισμού του Αλεξάνδρου ως A πληρεξουσίου στο Συνέδριο του Βερολίνου 1878
ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ!