ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ

Ο Στέφανος Καραθεοδωρή

Στέφανος Καραθεοδωρή (Βοσνοχώρι, 1789 – Κωνσταντινούπολη, 1867). Τελείωσε το δημοτικό στην Αδριανούπολη. Ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευσή στις περίφημη σχολή Κυδωνιών (Αϊβαλί). Το 1809 με την υποστήριξη της οικογένειάς του και ιδιαίτερα του θείου του, Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίλλου ΣΤ΄, ταξίδεψε στην Πίζα της Ιταλίας, όπου σπούδασε ιατρική, θεολογία, φιλοσοφία, γλώσσες, φυσική, χημεία και μαθηματικά. Ένας από τους διακεκριμένους καθηγητές του ήταν ο φημισμένος Ιταλός φυσικός, Alessandro Volta.

Το 1819 ανακηρύχτηκε διδάκτωρ ιατρικής του Πανεπιστημίου της Τεργέστης και επέστρεψε στην Αδριανούπολη αναλαμβάνοντας καθήκοντα σχολάρχη της Ελληνικής Σχολής.  Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Κυρίλλου Στ’ στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης από την Πύλη της Μητροπόλεως Αδριανουπόλεως τον συγκλονίζει, ο Στέφανος τον έχει ως πρότυπο της ζωής του.

Η ίδια του η ζωή κινδύνεψε και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Βουλγαρία όπου παρέμεινε επί δύο χρόνια. Επιστρέφει στην Αδριανούπολη όπου η φήμη του ως ιατρού σύντομα εξαπλώνεται και ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β’ τον καλεί στην Κωνσταντινούπολη και τον διορίζει προσωπικό του ιατρό. Μετά τον θάνατο του Μαχμούτ , ο Στέφανος συνέχισε να υπηρετεί ως προσωπικός ιατρός του Σουλτάνου Αμπντούλ-Μετζίτ Α’.  Υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της πρώτης Ιατρικής Αυτοκρατορικής Σχολής της Κωνσταντινούπολης, όπου δίδαξε για περισσότερα από 40 χρόνια.

Διετέλεσε μέλος της Αυτοκρατορικής Ακαδημίας, σύμβουλος του υπουργού Παιδείας και σύμβουλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Το 1857, συνέγραψε τους περισσότερους από τους νέους Εθνικούς Κανονισμούς της Ελληνικής Εθνοσυνέλευσης οι οποίοι όριζαν τη λειτουργεία και διοίκηση των ελληνικών κοινοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του ελληνικού Milliet. 

Ο Στέφανος υπήρξε εκ των ιδρυτικών μελών και διετέλεσε πρώτος πρόεδρος του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινούπολης (1861). Γνώριζε 17 γλώσσες και κατέλειπε 11 επιστημονικά έργα, 33 θεολογικά, 9 φιλοσοφικά, 53 ποιητικά και άλλα 65 ανέκδοτα χειρόγραφα., μεταξύ οποίων «Το εν Δελφοίς Ει» το οποίο λόγω του ενδιαφέροντος του κειμένου συνεχίζει να εκδίδεται μέχρι σήμερα.

Το 1836, όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία επλήγη από επιδημία πανώλης, ο Στέφανος με την βοήθεια του  ανιψιού του Κωνσταντίνο του Αντωνίου (1802-1879) έλαβαν μέτρα προφύλαξης που επέτρεψαν στην  Κωνσταντινούπολη να υποφέρει πολύ λιγότερο από την υπόλοιπη Αυτοκρατορία.  Εις ανταμοιβή για αυτή την σημαντική υπηρεσία, ο Σουλτάνος, κατόπιν αιτήσεως του Στεφάνου Καραθεοδωρή επέτρεψε την ανακατασκευή και την επαναλειτουργία της Εκκλησίας της Παναγίας Κουμαριώτισσας στο Νιχώρι (1837).  

Ο Στέφανος κληροδότησε στην οικογένειά του τις αρχές της ακεραιότητας, της αφοσίωσης, του σεβασμού για τις ρίζες της καθώς και την αγάπη του για τα γράμματα και τις επιστήμες. Πάνω από όλα όμως της κληροδότησε την αγάπη και τον θαυμασμό για τον Ελληνισμό που υπηρέτησε με ζήλο και αφοσίωση.  Παντρεύτηκε την Λουκία, θυγατέρα του Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου και της Σμαράγδας Μουρούζη με την οποία αποκτήσαν  επτά παιδιά, μεταξύ και των οποίων τον Αλέξανδρο Καραθεοδωρή Πασά. Η μικρότερα κόρη του  Σοφία υπήρξε η μητέρα του Στεφάνου Δέλτα συζύγου της μεγάλης Ελληνίδας πεζογράφου Πηνελόπης Δέλτα.

ΟΨΗ ΕΚΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ
Πιάτα και μαχαιροπίρουνα από την οικία του Στεφάνου Καραθεοδωρή στο προάστιο Ξηροκρήνη Βοσπόρου (Kuruchesme)
ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ!