HeliosKiosk – ΝΕΑ 26-04-2022 (σελ. 3)
======================================================

«Η Κατερίνα είναι από εδώ, τον ξέρει τον τόπο»

Τι είδε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Θράκη

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΥΡΤΩ ΛΙΑΛΙΟΥΤΗ

«Θα σε στείλω στον Εβρο»: ποιος δεν ξέρει τι υπονοεί η φράση; Κι όμως, αυτό το Πάσχα κάποια αποφάσισε να πάει στον Εβρο από μόνη της. Οχι ως τιμωρία, αλλά ως φόρο τιμής και στη δική της καταγωγή. Για τέσσερις μέρες, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου ψηλάφισε ένα κομμάτι της εθνικής ταυτότητας που ξεχνιέται στην αστική βουή και την επικαιρότητα: αυτό των ακριτών της Θράκης, χριστιανών και μουσουλμάνων, απογόνων των προσφύγων που έφτασαν στη χώρα πριν από εκατό χρόνια. Κάθε χωριό από όσα επισκέφθηκε στα σύνορα είχε τη δική του προσφυγική ιστορία, μια παράδοση που δεν σβήνει στον χρόνο, ακόμα κι εκεί που οι νέοι φεύγουν, προτιμώντας τις ευκαιρίες της πόλης. Η σημασία της επίσκεψης φάνηκε και στην υποδοχή – πολλοί από τους κατοίκους έχουν να δουν πολιτικό πρόσωπο «των Αθηνών» πάνω από δεκαετία. Το ταξίδι ξεκίνησε τη Μεγάλη Πέμπτη στο Επιτηρητικό Φυλάκιο 126, μόλις δέκα λεπτά από το Σουφλί, και τελείωσε την Κυριακή του Πάσχα στη Σταυρούπολη της Ξάνθης, στο σπίτι της οικογένειας Σακελλαροπούλου.
«ΜΗΝ ΜΑΣ ΞΕΧΝΑΤΕ». Στην Πτελέα, κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, οι κάτοικοι πρόσφεραν στη Σακελλαροπούλου ζυμωτό ψωμί και της ζήτησαν «να μην τους ξεχνάμε». Στη Νέα Βύσσα, ξεναγήθηκε στο μουσείο Καραθεοδωρή. Κάπως έτσι, οι πρόσφυγες που ρίζωσαν στη Θράκη και η αστική παράδοσή της συνδέθηκαν σε μια νοητή γραμμή. Συνδετικός κρίκος η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που πέρασε για ένα γεύμα από το Διδυμότειχο και κατέληξε στο Σουφλί, για να βάψει αβγά στην αυλή και να παρακολουθήσει τη Σταύρωση. Στο Διδυμότειχο, η Σακελλαροπούλου βρέθηκε και στο τοπικό ΕΠΑΛ, στο οποίο υπήρξε inspirational mentor για την «εικονική επιχείρηση» ζωοτροφών των μαθητών (πήρε και τις σχετικές λιχουδιές για την Καλυψώ) και αργότερα έφαγε στο προαύλιο του Αγίου Αθανασίου στο Κάστρο με θρακιώτικη παρέα που περιελάμβανε από τον Χρήστο Παπαζηλάκη της «Εβροφάρμα» έως τον ηθοποιό Γιάννη Στάνκογλου. Το απόγευμα στο Σουφλί, οι κάτοικοι την είδαν να περπατάει με τα πόδια στον κεντρικό δρόμο και να επιστρέφει – εκείνοι φώναζαν πως «ήρθε η προεδρίνα», εκείνη έπιασε φιλίες με τον σκύλο που συχνάζει έξω από το καφενείο και όσοι την ακολουθούσαν είχαν πέσει στο πεσκέσι, δηλαδή στη νηστίσιμη πρασόπιτα. «Λερώσατε τα χέρια σας», της είπε μια από τις γυναίκες που έβαψαν μαζί της τα αβγά, βλέποντας τα κόκκινα δάχτυλα. «Αβγά αλλιώς δεν βάφονται», απάντησε εκείνη.
«Η θρησκεία ενώνει». Για να πάει κανείς από το (χριστιανικό) Μικρό Δέρειο στο (μουσουλμανικό) Μεγάλο Δέρειο χρειαζόταν κάποτε ταυτότητα. Η Σακελλαροπούλου διένυσε την απόσταση σε είκοσι λεπτά, περνώντας τη γέφυρα του ποταμού στην είσοδο του πρώτου χωριού: το πρωινό της Μεγάλης Παρασκευής παρακολούθησε την Αποκαθήλωση σε μια μικρή, αλλά γεμάτη εκκλησία. Ο μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου Δαμασκηνός της σύστησε τον πατέρα Νικόλαο από την Ουκρανία που φιλοξενείται στην περιοχή και παρότρυνε τους παριστάμενους να «προσευχηθούν για την Ουκρανία». Στο Μεγάλο Δέρειο, η Σακελλαροπούλου βρέθηκε με εκπροσώπους της σουνίτικης και της αλεβίτικης κοινότητας – πήρε δώρα μια χειροποίητη ελληνική σημαία και στη δεύτερη ένα κεντητό με μπλε κλωστή σε λευκό φόντο. «Η θρησκεία ενώνει», τους είπε, την ημέρα που η Ορθοδοξία τιμά την κοινή μοίρα των ανθρώπων, όποιοι κι αν είναι, ό,τι κι αν πιστεύουν. Επόμενος σταθμός το Θρυλόριο, το χωριό που ιδρύθηκε μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης ανατολικά της Κομοτηνής, για να εγκατασταθούν πόντιοι πρόσφυγες. Η εκκλησία του χτίστηκε το 1928 και το τέμπλο της κοσμούν εικόνες που κουβάλησαν μαζί τους οι πρόσφυγες. Στους Ασκητές, ένα χωριό που σήμερα αριθμεί περίπου 70 κατοίκους και κάποτε έγινε καταφύγιο για τους πρόσφυγες από την Καππαδοκία, η Σακελλαροπούλου είδε τον Επιτάφιο να βγαίνει την ώρα που ο ήλιος δύει και ο ουρανός γίνεται μενεξεδί. Στη λιτανεία γύρω από την πλατεία του χωριού τον συνόδευε, εκτός από εκείνη, και η μπάντα του στρατού.
ΔΥΟ ΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ. Το Μεγάλο Σάββατο θα έκανε δύο Αναστάσεις – μια στο γηροκομείο της Ξάνθης και μια στον καθεδρικό ναό της πόλης. Πριν, όμως, η προσφυγική διαδρομή δεν είχε τελειώσει: στη Νέα Κεσσάνη, πήρε δώρο μια πυρογραφία που απεικονίζει την ίδια και τον παππού της στη Σταυρούπολη. «Πώς λένε τη γάτα σας;», τη ρώτησαν τα μικρά παιδιά στη Μάνδρα, το δημοτικό σχολείο της οποίας είχε αποτυπωμένη στους τοίχους του την τοπική διάλεκτο των προσφύγων του ‘22. Το απόγευμα στην Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «ΠΛΕΤΕΝΟ», μαζί με την πρόεδρο του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, Αγγέλα Γιαννακίδου, είδε χριστιανές και μουσουλμάνες να δουλεύουν μαζί – στο ίδιο κτίριο κάποτε γινόταν ο έλεγχος για να ταξιδέψει κανείς στην ορεινή Ξάνθη. Την «μπάρα» του όγδοου χιλιομέτρου τη θυμάται και η Σακελλαροπούλου, που περνούσε από την περιοχή για να πάει στη Σταυρούπολη. Αφαιρέθηκε μόλις το 1996. Και βέβαια, πάντα υπάρχει λίγος χρόνος για μια βόλτα στην Ξάνθη και μια στάση για καφέ. Με τα πόδια, όπως συνηθίζει, μέχρι την αγορά της παλιάς πόλης. «Η Κατερίνα είναι από εδώ, τον ξέρει τον τόπο», εξηγούσε κάποιος περαστικός στην παρέα του, βλέποντάς την να βγάζει φωτογραφίες με το κινητό. Πώς τελειώνουν συνήθως τα οδοιπορικά; Με ένα μεγάλο τραπέζι. Ετσι τέλειωσε κι αυτό, με τα χαμόγελα λίγο πλατύτερα – και για το τοπίο, αλλά και για το αποτέλεσμα στη Γαλλία.